Poezi: Halil Matoshi

1.

NJERËZ ME ZEMËR TERRI

“Në paqe djemt varrosin baballarët e tyre, në luftë etërit varrosin bijtë.”

(Herodotus (484 – 425 BCE), The Histories [Book 1, Chapter 87, section 4)

Rashë me fjetë të gjithë po flenë

pos frigës

ajo depërton përmes territ të natës

rri galuç e kercënon si thirmat

dalun nga humnera

e ngjitën në gojët e turmave

friga ajo vjen në mendjen time

si lajm gazete që dëshmon nji hata

dridhet unë gërhas

friga ajo braktisë turmat

e tremun nga talismanët hajmalitë tamtamet vjen tek unë si tug

tek secili i vetmuem

m’doket te krejt kundërshtarët

e luftës ndjehet e sigurt dhe gjallë

ka udhëtu që nga vèndet e lirive

n’atdhefriga ka braktisë  azganët

bjerrakohës âshtstrehu në mue

me gjasë te krejt të arsyeshemit

në botë 

prek zemrën nëse më rrah hala

s’e gjâj ajo ka lëviz tashmâ

nga frigaâshtbânjâ me mendjën

e padokshme fluide shtrigane

e përdhunë

banon në kurmin e njerit

që ka frigëbudallakun

ajo i nxjerr sytë e mi jashtë t’skuqun

si dy gaca me pa se si turret

shpirt i turmave pa dëshmi

pa mëshirë pa ândrra

pos besimit në marrëzinë

e njiMesiah a shefi politik

që u ka premtu me u heq frigën

përmes zjarrit i flet botës

për fundin e saj

digje digje dritën që ka mbetun

tashmâ nata po afrohet

kam frigë

ajo ka lânë shumë terr

në mendjen time dhe myk dhe byk

mbetje sharre që prenë të vërtetat

e ksobotshme

due me kânëândërr fërkoj sytë

leshnat shkuli me provu a jam gjallë

çuet jam e turmat çirren

u bien trumpetave

ndjej se më dhèm

në nji gjendje ferkut’zgjatun

friga se liria munet me u humb

nga injoranca

jo nga njianmik i mnerë

t’bânt’përvuejtun

lë terr mas në sferat subkoshiente

për shumë breza

na ngrysë tue na bâ njerëz prej terri

E s’e shohim luftën

tueulurue

——————————

Tue agu 29 maji, 2023; 03:30 h

2.

KUR DIGJESHIN LIBRAT

E kisha dikur nji përmbledhje  tuejen me poezi

“Frymë varresh në dallgore”

ma dogjën milicia serbiane

shkruen lexuesi IsufSadriu

nga Besiana

Farën e luftës si gacë e kanë bajtë në kaçep

Zogjt e Stimfalit

Personazhet digjeshin

metaforikisht si drujtë e malit

e avullojshin si tamlin’kusi

tropet piqeshin si mish në zgarë

metonimitë shkrumoheshin

si zemra nanash mas nji fushëbeteje

I tregova se si librat i kam murue

më 1999

pa ditunthminë ku me i strehue

për fat e kisha t’ruejtun kopjen e fundit nga botimi i vitit 1988

i thash se due me ia falë!

po nuk ruejtidhimtat nga flakët 

frymë deket po nuk pat

pse shkruhet poezia?

Libri âsht lëkurë e rjepun lexuesish

Atyne u takon!

3.

BUZËPRAMJE N’BREG LIQENI

Natyra âsht art misterioz

pambarueshëm e ndryshon vetën, tue ngjallë adhurim.

Estetikë e frikë!

tue soditë rrafshin e nji kodre metafizike që lundron

pa u zhytë në ujë

erdha në përfundumin logjik

se dritën e ka gdhend uji

tue u nxjerr thelbin shkambijvet

për me dalë nga terri absolut

dhe i paanë e për me kriju sipërfaqe reflektuese

ose tue u fërku grimcat e territ për miliarda vjetë

në kujtesën e ujit ka shkrepunnji shkëndijë!?

Isha ai greku antik që leu dorën

më absidian të lëmuet

apo ai personazhi i Marquez

që mas tre ditëve u tha atyne

t’sh’pisë se e kish gëlltitë balena

dhe e kish vjellë në breg

terri bjente mbi liqe

tek tjerrsha mendimet nga syprina e ujit doli nji peshk i madh hata

përpiu pamjet dhe fjalët gazmore

të peshkatarëve

Shikova në retrovizor të veturës

nuk isha askund!

Liqeni i Badocit, 9 qërshor, 2023. Ora 19.

—————————

4.

NDËR TË ZANUNIT ROB LUFTE QILLOI EDHE NEMENCI TASIM

Milicia serbiane na urdhnoi

me brimë me ra n’guj

para kâmvettyne

Në mesin tonë u kenë edhe Tasimishurdhenèm

metn’kamëhutue derisa oficeri

nisi me gjue me revolver drejt tina

I rrodhi nji vijë e hollë gjaku n’ballë

po hala rrinte n’kamë. E fshiu gjakun me mângë mitani masanej foli.

Po e digjova, ai foli.

– Jam shurdhenèm, i lirë – tha

tuebuzqeshun e ra mbi ne

që ishim shtrue përdhé

i lumtun që foli! Ra me fjetë.

Tasimi që s’kishfolë kurrë

Për 75-vjet jetë.

5.

NJI DRITË M’KA MBAJTUN GJALLË

Sa herë deshprue e mbetunn’errsinë kam sharru

n’terrin e mendimeve

Tue ia nxjerrë thelbin lirisë

Brenda meje diçka më nxejke

njifar dielli sa grima

që as lè as perëndon

dritë brenda meje që daljën ma difton

Kam peshpëritë po e shoh

nji dritëz – nji shpresë

të ngujueme në nji fener

njifar Zoti i vetdëshmuem

që grish mendjën time me dalë!

Entitet i lirë në këtë trup burgue

E shoh nji dritëz

dikush e ka n’ezë për t’humbunit

në mal

Dikush për t’burguem

Aman mos e shym or Ti

kushdo je ngado që vjen

mos kofsh po m’len’terr

der’t’dal nga ky mal

njâtë dritë zemre mos e nal’

ma ndriço mendjën

udhën let’ e gjâj

6.

NEW YORK-u JETON VEÇ N’ANDRRA MIGRANTËSH

Policë në kuaj ngjeshun me armë

shtatore që ecin dhe njerëz

që shtihaven si t’ngrimë

kalurojnënēTimesSquare

ruejnë paqen e zhurmshme

Newyorkeze siç ruejnë nacionalizmin shtatoret mesjetare në Ballkan

NewYork-u âshtândrra e bukur

e migrantëvet’dalldisunn’shtegtim

e veç si kod letrar âsht ai që jeton

Ky qytet âsht aq intensiv, i dendun

fanitës si i dekuninërvorret e reja

harrue

sapo gjendesh në krahët e kthimit asgjâ s’mbetët

pos njatij troku që të ndjek mas

sikur ta vendosin vulën e kthimit

në aeroportin Kenedy