Poezi

Pier Paolo PASOLINI

KUJTIME MJERIMI

Për shkak se diçka tjetër po ma han shpirtin:

edhe ky afsh po ashtu mbi të cilën, si tutës që jam,

nuk do të doja të flisja, ky hall tepër

i madh dhe për të të ardhur keq për ta shprehur

pafundësinë e thellë dhe të mjerueshme

që ende në vete mban gjithë dhembjen tonë.

Dëshira për të qenë i zoti për të llogaritur bile në bukë, së paku,

dhe në një grusht lumturie –

Ama meraku, që është më i dobishmi për të mbijetuar,

Po më ngulfat pa kurrfarë gjallërie…

Sa shumë e kam çuar jetën poshtë,

me vite i papunësuar, sa trishtueshëm,

viktimë e trullosur e shpresave obsesive.

Çfarë jete,

për çdo mëngjes më duhej të çaja turmat e uritura

nga shtëpia e varfanjakut të humbur në skaj të qytetit

deri te shkolla e të mjerëve në një tjetër periferi:

punë e pranuar sall nga njeriu që është në pikë të hallit

për të cilin çdo formë e jetës është armiqësore.

Ah, autobusi i vjetër i orës së shtatë

që ndalej në fund të linjës Rebibbia

ndërmjet dy kolibeve dhe një rrokaqielli të vogël,

qyqevetëm në acar a në pikë të zhegut…

Ato fytyra të kalimtarëve të përditshëm

sikur të kishin dalë në shëtitje nga barakat e trishta,

plot dinjitet dhe serioz,

me gjallëri të shpifur borgjezie

duke maskuar frikën e kahmotshme

të mjerimit të ndershëm.

I tyre ishte mëngjesi përcëllues

në fushat e blerta bishtajore të Anienes,

ari i ditës kundërmon në plehra të shpurritur,

drita shpërhapëse e pastër posi shkëlqim hyjnor

mbi vargun e kasollave të rrënuara

që koten tashmë në qiellin e ngrohtë…

Ai vrapim i pafrymë

midis panoramave të ndërtesave të ngushta,

brigjet e shkrumbuara të Tiburtinës…

Ata rreshta punëtorësh, të papunësuarish, hajnash,

që nisen, ende të lyrshëm me djersë të përhimtë

nga shtretërit ku kanë fjetur kokë e këmbë bashkë

me nipërit në dhomat e vocërra e të pista,

të pluhurosura si qerre, të ndotura dhe me kënaqësira…

Ato paralagje të qytetit të ndara në ngastra, të njëllojta,

të thara nga dielli i valë

në mesin e guroreve të braktisura,

pendëve të shkatërruara, kolibeve, fabrikave ku punëtorët

            shfrytëzohen për të të ardhur keq…

AMA ISHTE ITALI LAKURIQE DHE GËLUESE

Në Romë që nga vitet pesëdhjetë deri më sot, gusht ‘66

Gjë s’kam bërë përveç që kam vuajtur dhe kam punuar gopçarçe.

Mbas atij viti papunësie dhe i dhashë fund asaj jete

jepja mësim në një shkollë të vogël private

për njëzet e shtatë dollarë në muaj.

Në ndërkohë babai im na u ribashku

dhe kurrë nuk folëm mbi arratinë tonë,

times dhe të nënës.

Ishte vaki e rëndomtë, transferim në dy faza.

Jetonim në një shtëpi pa kulm, pa suva,

shtëpi e varfanjakëve në skaj të periferisë së qytetit,

            bash afër një burgu.

Verës zonë e stuhisë së pluhurit, dimrit ligatishtë –

Ama ishte Itali, Itali lakuriqe dhe gëluese,

me djemtë e saj, me femrat e veta,

me erën e saj të jaseminit dhe me supa sa për ta mbajtur shpirtin

            gjallë e për gazep,

perëndimet e diellit në fushat e Anienes, turra mbeturinash –

dhe sa më përkiste mua, poezia dhe ëndrrat më mbetën të paprekura.

Në poezi, kisha zgjidhje për gjithçka.

Mua më dukej se Italia, përshkrimi dhe fati i saj,

vareshin nga ajo që pata shkruar mbi të,

në vargjet e injektuara me realitet të drejtpëdrejtë,

pa qenë nostalgjik,

siç e pata fituar atë me djersë –

s’ka dert se do ditëve

nuk i kisha njëqind lira për t’u rruar te berberi.

Figura ime e përkorë, sado që e paqëndrueshme dhe e trentë,

në atë çast në shumë mënyra ishte

sikur e shumë njerëzve me të cilët jetoja:

në këtë ne ishim has vëllezër, bile së paku ishim të barabartë –

Dhe kësisoj mund, besoj, t’i kuptoj fort mirë.

Përktheu: Fadil BAJRAJ