Tregime

Alda Taçi SHPATA

FITORE TË VOGLA

Nuk mund ta mohojë se ndikimi është i jashtëm, se gënjen  në mënyrë mekanike, se të gjitha paraardhëset e saj kështu e drejtojnë të bëjë.
Emës i gënjehet.
Mbase dy-tre kohë pas kësaj gjendjeje do të ulet përballë dikujt dhe do i duhet të shpjegohet, por gjithsesi, flas për tani, Emës i gënjehet.
Është e çuditshme si iu shfaq vetja në gënjeshtrën e saj, si një trup plasteline me këmbë të shkurtra (si vetë gënjeshtra), e fshehur dhe e mbuluar me mendime  gjithfarëlloj. Fshihet nga të gjithë, mbështillet me  retorikë të kujdesshme dhe del para turmës duke hipur nëpër vende dhe sope të dekoruara për të mbuluar trishtimin dhe brishtësinë e dukshme.
Gënjeshtra, topthi prej plasteline, krijon pamje dhe imazhe të përsosura të shfaqjes  së vlerave qytetare, ama, brenda zgavrës bosh të plastelinës ka spazma të forta makthi.
Ema me hire është zonja Gënjeshtër, i duhet të flasë shkoqur dhe të mbahet supzbuluar për bukuri, para ndërrimit të akteve dhe shoqërive.
Po të dështojë?!
Do e pranojë, pa u lerosur, duke e mirëpritur pa e humbur klasin, me shpikjen e saj pa frymëmarrje  do të mundohet të mbijetojë.
Ema e di.
Nuk i shpëton dot fytyrës qortuese asnjë hetim i hollë i dy syve të vegjël popullorë. Ata depërtojnë dhe krijojnë plasaritje të imta të plastelinës. Ema ia di marifetet trajtës së saj  dhe , shpejt, gjindjes ia ngec të shikuarin jashtë brendisë prej kukulle. Megjithatë, për pak sa nuk hoqi dorë. As mundet ta shpjegojë se si sinqeriteti i një mashtrimi të bie ne kokë. Madje, mendon se u terhoq e bindur ne një hije të gatshme, për ta lënë të hapur një ndjesi të fshehur mu në thelbin e brendshëm të dëshirës.
Qëllimi, për ta zbuluar nga ku i buron gënjeshtra Emës, na mashtron të gjithëve.
E vërteta është se asnjë të pagënjyer nuk ka, Ema na tregon kohët dhe vendet duke lëvizur vithet dhe supet për t’na çmendur.

GËRSHËRËZA

Gërshërëza nxori kokën e saj të vogël nga shega ku ishte futur dhe rrëshqiti duke tundur trupin mbi dysheme.  Nuk e di sa milimetra i zgjaste shikimi, por sapo hipte mbi diçka të lartë bënte një rrotullim njëqind e tetëdhjetë gradë dhe ndryshonte drejtimin. Çuditem, si u gjenda i përfshirë nga lëvizjet e saj të çoroditura?! Më hutoi ajo gjallesë myku e lagështire.
Për habinë time e pagëzova menjëherë  me emrin Lara. Ky emër më doli tak-fak nga mendja. Sikur kishte pritur të shfaqej sapo të më dilte para një gërshërëz. E  nxora nga ajo ditë që e pashë të shtrirë e të vdekur, të zverdhur e të rrethuar me një amzë dylli të sapo shkrirë.
Lara gërshërëz sikur i ndjeu sytë e mi mbi veten dhe i shpejtoi lëvizjet. Herë-herë rrokullisej nga nxitimi dhe i shihja një barkth pak të rrumbullakosur e me ngjyrë më të çelur se pjesa e sipërme e trupit të saj.  Nuk e mora vesh as vetë si u gjenda në gjunjë , i përfshirë i gjithi nga ato  lëvizje të trembura. I dhashë pak trupit dhe lashë t’i binte një fashë drite dyshemesë ku lëvizte si në skenë Lara. Për një çast më dukej e sëmurë dhe e lajthitur, sikur trupi i  kërkonte të çlirohej nga demonët dhe përplaste bishtin e ndarë në mënyrë të njëjtë, në dy tehe gërshërësh, nga të cilat ka marrë dhe emrin. Herë tjetër më dukej sikur brenda i vlonte pezmi për llojin e gjallesës që i kishte rënë për pjesë të ishte. Drejtonte dy antenat që kishte majë asaj grimce që mund të quhej kokë dhe gjuante ajrin e rraskapitur, sepse ato  veprime të dëshpëruara as nuk mund të shquheshin.
Lara ma shtrëngonte dorën gjithmonë që ndiente se këmbët i bëheshin të ngurta, më shikonte në dritë të syrit dhe shquante brenda vështrimit tim.  Zvarritej mes retinës  duke rënkuar e me zor, aq sa në fund u dorëzua e shtrirë në një dërrasë, nga e cila  buisën një re gërshërëzash pothuajse të  gjitha njëlloj.
Më mbytën këto kujtime dhe iu vura pas me gishtin tregues  gërshërëzës. Goja m’u mbush me lëng dhe rrahjet e zemrës m’u shtuan. Më hipi gjaku në kokë dhe i rashë me grusht dyshemesë aq fort, saqë dërrasa lëvizi nga vendi dhe krijoi një të çarë të errët. Gërshërëza shpëtoi nga grushti im dhe rrëshqiti në errësirën mes dërrasave.  M’u ligështua aq shumë vështrimi, saqë rashë pa asnjë shpresë në dysheme.  U lëshova si një thes i zbrazur, gjerba lotet që më dilnin nga sytë dhe hundët dhe iu dorëzova dhimbjes. U ndjeva i humbur e i dërrmuar, që atëherë kur e humba për së dyti Larën e di mirë se ç’është pikëllimi.
Për shumë kohë nuk ua hodha sytë shegëve, sepse nga to më binin për pjesë gërshërëzat. Por edhe tani që kanë kaluar aq vite dhe kujtimet pothuajse më janë shuar, më hipën gjaku sapo shoh një gërshërëz. I qepem pas në çdo cep që futet, e shkel me këmbë ose e shtyp me gishta, aq sa bindem se kalbësia e saj nuk do ta qelbë më shumë botën. Për ta hequr nga çdo forme jete atë, e hedh në qypin e banjës, i urinoj sipër dhe e shkarkoj ujin disa herë rresht.

E TANISHME PA ZË

Me shefat e mëhershëm nuk i dihet a ka qenë jeta më emocionuese se tani. Ky i riu është i çuditshëm.
Të gjithë janë në gjendje alarmi  dhe presin  urdhrin  e të madhit.  Ai vetë është, por nuk shfaqet. Të rinjtë   binden. Nga pamja e jashtme nuk ka asgjë të qortueshme në qëndrimin  e tyre. Xhaketat i kanë  të hapura dhe këmishët e kopsitura, kanë vënë kollare të zeza, shndrisin  nga eleganca dhe nuri. Kështu i do Ai. Dielli sapo ka feksur dhe majat e maleve shkëlqejnë për këdo që di ta hedhë shikimin mbi to.  Ajri mëngjesit të ngop  mushkëritë dhe flladi i lehtë u prek   me merak fytyrat djelmoshave.
Më duhet  ta sajoj  vetë historinë e emrit.
Djali, të cilin do  ta përdor për të treguar akullimën e ngjarjes, nuk më lodh shumë që ta dalloj mes të rinjve. Ai jam unë.
Bulëzat e djersës mbi buzën time vezullojnë  nga dielli, dhe po të duash  t’i mbyllësh sytë e mos të shohësh asgjë, ndien si dihas mes të tjerëve.
Sa herë që mundohem  të shikoj veten, stërmundohem, duket sikur  e kam pasion  të vuaj. Unë e njoh, frika aq më bën, mbushem me frymë dhe më hov  gjoksi nga dëshira e mekur. Dua ta zbuloj  para të tjerëve e ta ndëshkoj, kam  mbledhur mllefin e të gjithëve.
Me siguri e mbani mend, që të gjithë kanë humbur zërin, ndër më të bukurin që mund të qe deri  në të tanishmen, veçse për ta kapur jehonën e tij të duhet shumë mund , sakrificë  e   guxim. Atë e fsheha unë. Më urdhëroi shefi.
Njerëzit u lodhën duke e kërkuar, sytë e tyre kërkojnë të çmeritur dhe shenjën më të vogël për ta zënë gafil njeriun që ka grabitur gjuhën  e të gjithë gjindjes.
Ndjesia e tmerrshme e humbjes i ka dërrmuar. Nuk  guxojnë ta pranojnë si e kanë humbur atë që e kanë pasur. U ka shkuar mendja dhe më parë seç ndryshime ka mes njëri- tjetrit dhe sa e habitshme është që kjo pranohet qorrazi, pa ndërmjetësimin e askujt . Dyshimi se mund ta shtijë secili në dorë i tensionon të gjithë, ndaj për ta mbajtur ngjarjen në kontroll përgatiten, vishen e kollarisen për merak. Zëri humbur shkëlqen brenda një fyti dhe e mban vullnetin e të gjithëve të tendosur.  Nga vendi i fshehtë i mendjes, aty ku ka mbetur pak kujtesë ndihet një kuje e mbytur. Ata  si të pushtuar nga djajtë dridhen dhe përpëliten me mirësjellje, mynxyra ka përfshirë të madh e të vogël në të gjitha rangjet  dhe në ato të lartat.
Po të hedhësh sytë mbi radhën e të rinjve, mbi kostumet dhe fytyrat e tyre, po të dish vërtetë  të shohësh, do të këndellesh nga aftësia e tyre e të qenit të bukur të pazë. Të gjithë njerëzit janë shndërruar në prenë  time.
Unë e kam zërin, megjithëse është e habitshme si arrij t’i çorodisë të gjithë. Shikoj  me veshë e dëgjoj me sy të gjitha poshtërsitë që bëhen rreth e rrotull meje, pa më dalë askund emri. Ekzaltohem duke admiruar perëndimin e diellit  majë kreshtave dhe marr vëmendjen e shefit.