SHKRIMTARI QË EKSPLORONTE PJESËT MË TË VARFËRA TË LONDRËS

Orwell mund të ketë qenë i pari që përdori termin “luftë e ftohtë” për t’iu referuar gjendjes së tensionit midis fuqive në Bllokun Perëndimor dhe atë Lindor që pasoi Luftën e Dytë Botërore në esenë e tij “Ti dhe bomba atomike”, botuar në “Tribuna”, më 19 tetor 1945

Përgatiti: Xhahid BUSHATI

Duke imituar Xhek London-in, shkrimet e të cilit i admironte, filloi të eksploronte pjesët më të varfra të Londrës. Për një kohë “u nis” në vendin e tij, duke u veshur si një endacak, duke marrë emrin P. S. Burton, por duke mos bërë asnjë lëshim ndaj zakoneve dhe pritjeve të klasës së mesme; regjistroi përvoja e tij të jetës së ulët për t’i përdorur në “The Spike”, eseja e tij e parë e botuar në anglisht dhe në gjysmën e dytë të librit të tij të parë, “Down and Out in Paris and London” (1933). Në fillim të vitit 1928, u transferua në Paris. Jetonte në lagjen e 5-të. Tezja e tij, Ellen Kate Limouzin, gjithashtu, jetonte në Paris me esperantistin Eugène Lanti. Ata i dhanë mbështetje sociale dhe, kur ishte e nevojshme, edhe financiare. Orwell filloi të shkruante romane. Më i suksesshëm ishte si gazetar. Botoi artikuj në gazeta, revista politike-letrare.

Në dhjetor 1929, pas gati dy vjetësh në Paris, Orwell u kthye në Angli dhe shkoi në shtëpinë e prindërve, në Southwold, një qytet bregdetar në Suffolk. U njoh me shumë banorë vendas. Nga gushti deri në shtator 1931 i vazhdoi eksplorimet e tij të realitetit të varfërisë. Mbante ditar për përvojat që pa e që ndeshi, dhe u bë dëshmitar e personazh. George takoi gruan e tij të ardhshme Eillen O’Shaungnessy. U martua më, 9 qershor 1936. Ftoi disa kolegë e studentë në këtë festë të paharrueshme. Kishte filluar të shkruante komente për “The New English Weekly”.

Më 31 janar 1936, Orwell u nis me transport publik, por edhe në këmbë, dhe arriti në Mançester. Njëri prej tyre, zyrtari i sindikatave Frank Meade, i sugjeroi Wigan-in, ku kaloi gjithë muajin shkurt. Në Wigan vizitoi shumë shtëpi për të parë se si jetonin njerëzit, mori shënime të hollësishme të kushteve të strehimit dhe pagave të fituara, zbriti në minierën e qymyrit në Bryn Hall, përdori bibliotekën lokale për të konsultuar të dhënat e shëndetit publik, si dhe raportet mbi kushtet e punës në miniera. Në shtator 1943, Orwell dha dorëheqjen nga posti në BBC që e kishte prej dy vjetësh. Filloi ta shkruajë veprën “Ferma e kafshëve”. Me 24 nëntor 1943, gjashtë ditë para ditës së tij të fundit të shërbimit, u transmetua përshtatja e tij e përrallës “Rrobat e reja të mbretit” të Hans Christian Andersen.

Në nëntor 1943, Orwell u emërua redaktor letrar në “Tribune”, ku ndihmës pati mikun e tij të vjetër, Jon Kimçhe. Orwell ishte në staf deri në fillim të vitit 1945, duke shkruar mbi 80 recensione librash. Me 3 dhjetor 1043 filloi rubrikën e tij: “Si të lutem”, zakonisht duke trajtuar tre ose katër tema. Orwell u kthye në Londër në fund të vitit 1946. Filloi, përsëri, gazetarinë e tij letrare. Tashmë ishte një shkrimtar i njohur dhe ishte i mbytur nga puna. Përveç një vizite në Jura në Vitin e Ri, ai qëndroi në Londër në një dimër të ftohtë britanik. Smogu i dendur nuk e ndihmoi shëndetin e tij. Orwell kishte kërkuar që të varrosej në përputhje me ritin anglikan në varrezat e kishës më të afërt, kudo, që të vdiste. Varrezat në Londër nuk kishin hapësirë. E veja e tij u bëri thirrje miqve të tij për të parë nëse ndonjëri prej tyre dinte ndonjë kishë me hapësirë në varrezat e saj. David Astor jetonte në Sutton Courtenay, Berkshire; organizoi që Orwell të varrosej në oborrin  e kishës së Gjithë Shenjëtorëve. Guri i varrit të Orwell mban epitafin: “Këtu qëndron Eric Arthur Blair, lindur më 25 qershor 1903. Vdiq më 21 janar 1950. Në gurin e varrit nuk përmendet emri i tij i famshëm.

Disa vlerësime për veprat e Orwell-it. – Historiani John Rodden e quajti atë një “Ikonë kulturore”.; – Ben Wattenberg deklaroi: “Shkrimi i Orwell-it shpo hipokrizinë intelektuale kudo që e gjente”.; Sipas historianit Piers Brendon: “Orwell ishte shenjtori i mirësjelljes së zakonshme…”., etj.

Orwell ofron gjashtë rregulla për shkrimtarët: – Asnjëherë mos përdorni një metaforë, shëmbëlltyrë ose figura të tjera të të folurit, që jeni mësuar t’i shihni në shtyp.; – Asnjëherë mos përdorni një fjalë të gjatë, një fjalë ë shkurtër është më e mirë.; – Nëse është e mundur të ndash një fjalë, fshije gjithmonë atë.; – Asnjëherë mos përdorni pasivin, ku mund të përdorni aktivin.; – Asnjëherë mos përdorni një frazë të huaj, një fjalë shkencore ose një fjalë zhargon, nëse mund të mendoni për një ekuivalent të përditshëm në anglisht (shënim: ose në gjuhën tuaj).; – Thyeni ndonjë nga këto rregulla më shpejt se sa të thoni ndonjë gjë të plotë barbare. Orwell mund të ketë qenë i pari që përdori termin “luftë e ftohtë” për t’iu referuar gjendjes së tensionit midis fuqive në Bllokun Perëndimor dhe atë Lindor që pasoi Luftën e Dytë Botërore në esenë e tij “Ti dhe bomba atomike”, botuar në “Tribuna”, më 19 tetor 1945.

Leave a Reply

Your email address will not be published.