(Taxhudin Shabani, VAKT’I, poezi, 750 faqe, botoi Logos a, Shkup, 2024)
Edip AGAGJYSHI
Në fushën e letërsisë moderne shqiptare po shfaqet një brez i ri poetësh të cilët përmes veprave të tyre novatore dhe eksperimentale janë duke i shtyrë kufijtë e poezisë tradicionale. Një poet i tillë është autori enigmatik, Taxhudin Shabani, i cilit më në fund, botoi librin e tij të parë me poezi të shkruara në heshtje që nga viti 1992 deri më 2022. Botimi i kësaj monografie poetike dhe qasja e autorit sfidon konservatorët e skenës letrare dhe e fut poezinë shqipe në një epokë të re të shprehjes poetike.
Ky libër si vaktije e çastit, me këto poezi që kërkojnë për të kërkuar të kërkuarën e kohës, i çon lexuesit në një udhëtim surrealist, duke sfiduar perceptimet e tyre për realitetin përmes imazheve të gjalla dhe imagjinative. Mospërdorimi i metrikës fikse në poezi shton edhe më tepër natyrën kaotike dhe transcendente të veprës, duke mjegulluar kufijtë midis vetëdijes dhe nënvetëdijes. Autori përdor me mjeshtëri teknika postmoderne, duke përmbysur strukturat tradicionale të rrëfimit dhe duke përqafuar narrativa të fragmentuara që pasqyrojnë kompleksitetin e shoqërisë bashkëkohore.
Po ashtu, duke marrë frymëzim nga mësimet dhe letërsia sufiste, autori i jep poezisë së tij një ndjenjë të thellë misticizmi dhe spiritualiteti. Temat përshpirtërore të dashurisë, zbulimit të vetvetes dhe të Vërtetës absolute, rezonojnë gjatë gjithë veprës së tij, duke i bërë jehonë traditës sufiste të kërkimit të bashkimit hyjnor. Nëpërmjet përdorimit të simbolizmit dhe metaforës, poeti i fton lexuesit të eksplorojnë thellësitë e vetëdijes së tyre duke kapërcyer kufizimet e botës fizike.
Zgjedhja e arketipeve kromatike nga autori i shton edhe më tepër thellësi dhe pasuri poezisë së tij. Ngjyrat me tone depresive, përdoren për të ngjallur emocione dhe për të krijuar një peizazh vizual brenda mendjes së lexuesit. Imazhet sublime të përdorura e transportojnë lexuesin në sferat eterike, ku kufijtë midis reales dhe imagjinatës bëhen të paqarta. Eksplorimi i tij poetik i fton lexuesit të nisin një udhëtim transcendental, në një gjendje esëll, duke na shoqëruar në prapavijë me një ndjenjë melankolie. Ky kombinim i simbolizmit kromatik dhe imazheve sublime, sikur një kaleidoskop krijon një ëndërr magjepsëse leximi.
Poezia është konsideruar prej kohësh si një mjet i fuqishëm për komente sociale, kritikë kulturore dhe artikulim të përvojës njerëzore. Por, për një shkrimtar të kësaj kohe pa kohë apo vakt’i të pavakt, roli i poetit në shoqërinë tonë është i pavërejtshëm dhe i parëndësishëm. Megjithatë, poezia e tyre mund të na shërbejë si pasqyrë e aspiratave dhe betejave të brezit të tyre, duke ofruar një lente përmes së cilës mund të shikohen kompleksitetet e shoqërisë bashkëkohore shqiptare. Duke u marrë me çështjet sociale, kujtesën historike dhe gjendjen shpirtërore të shoqërisë, poeti kontribuon në dialogun e vazhdueshëm për rolin e artit në formësimin e ndërgjegjes individuale dhe kolektive.
Për një shkrimtar, temat dhe motivet e eksploruara në poezinë e tij ka të ngjarë të ndikohen nga trashëgimia e tij kulturore, konteksti historik dhe shqetësimet shoqërore bashkëkohore. Ai nëpërmjet vargjeve të tyre, mund të na ofrojnë njohuri të reja mbi kompleksitetin e identitetit shqiptar, ndikimin e ngjarjeve historike dhe sfidat me të cilat përballet brezi i tij etj. Duke u mbështetur në këtë sexhade të larmishme ndikimesh, poeti është në gjendje të thurë një sexhade unike të tij, duke pasqyruar kështu ndërveprimin dinamik midis të brendshmes dhe të jashtmes, trashëgimisë dhe kozmopolitizmit si dhe lokales dhe universales.
Botimi i librit të parë me poezi është një moment i rëndësishëm në karrierën e çdo poeti. Autori, fatmirësisht, ka krijuar me sukses një vepër monumentale, ku dokumentohet një periudhë kohore e shkapërderdhur në një gjeografi të gjerë dhe të trazuar, vepër kjo që do të na ballafaqon me një sërë temash dhe motivesh që pasqyrojnë përvojat, dhimbjet, vëzhgimet, vegimet, ëndërrat, lidhjet, dëshirat, fajet dhe reflektimet personale të poetit të trazuar mbi botën që e rrethon dhe preokupon.
